Czy na Wyspach Kanaryjskich jest bezpiecznie? Praktyczne porady turystyczne

Wyspy Kanaryjskie uchodzą za jedno z najbezpieczniejszych miejsc na wakacje w Europie. Turyści mogą czuć się tutaj spokojnie zarówno podczas zwiedzania miast, jak i wypoczynku na plażach, choć rozsądek i uważność zawsze warto mieć przy sobie. Sprawdź, na co warto zwrócić uwagę, żeby uniknąć typowych pułapek i w pełni cieszyć się urlopem.

Czy Wyspy Kanaryjskie są bezpieczne dla turystów?

Wyspy Kanaryjskie są generalnie uznawane za bezpieczny kierunek dla turystów, zarówno pod względem zdrowotnym, jak i ogólnego bezpieczeństwa osobistego. Hiszpańskie władze przywiązują dużą wagę do ochrony odwiedzających, a infrastruktura turystyczna spełnia wysokie europejskie standardy.

Według danych Ministerstwa Spraw Zagranicznych RP oraz licznych raportów konsularnych, liczba poważnych incydentów z udziałem cudzoziemców na Wyspach Kanaryjskich jest niewielka w porównaniu do innych popularnych destynacji turystycznych. W 2023 roku wskaźnik przestępczości wobec turystów na wyspach, takich jak Teneryfa czy Gran Canaria, był jednym z najniższych w Hiszpanii – wyniósł poniżej 2 na 1000 odwiedzających.

Znaczna większość hoteli, apartamentów i kurortów korzysta z nowoczesnych systemów zabezpieczeń, a w miejscowościach turystycznych regularnie patroluje policja lokalna oraz Guardia Civil. Sprawną pomoc medyczną zapewniają publiczne i prywatne ośrodki zdrowia, dostępne również dla zagranicznych turystów posiadających Europejską Kartę Ubezpieczenia Zdrowotnego.

Poniższa tabela ilustruje wybrane wskaźniki bezpieczeństwa na najpopularniejszych wyspach w 2023 roku:

Z przedstawionych danych wynika, że Wyspy Kanaryjskie należą do najbezpieczniejszych kierunków wakacyjnych w Europie Południowej, a szybka pomoc i dostępność usług znacznie przewyższają średnią dla regionu. Codzienne ryzyko dla turystów ogranicza się zwykle do drobnych kradzieży, co potwierdzają niskie wskaźniki poważnych incydentów.

Jakie zagrożenia mogą wystąpić na Wyspach Kanaryjskich?

Na Wyspach Kanaryjskich występuje kilka zagrożeń, które mogą dotyczyć zarówno mieszkańców, jak i turystów. Najczęściej są to zjawiska naturalne, takie jak nagłe zmiany pogody, silne wiatry kalima przynoszące pył saharyjski czy sporadyczne trzęsienia ziemi i aktywność wulkaniczna – przykładem może być erupcja na La Palmie w 2021 roku, która zmusiła do ewakuacji tysiące osób. Wyspy leżą w strefie aktywnej sejsmicznie, a okoliczne wulkany (np. Teide na Teneryfie) pozostają pod stałym monitoringiem, choć ryzyko dużej erupcji jest oceniane jako niskie.

W okresie letnim zagrożeniem bywa także odwodnienie, udary słoneczne oraz poparzenia wynikające z wysokiego nasłonecznienia – na Gran Canarii i Fuerteventurze notuje się ponad 300 dni słonecznych w roku. Na niektórych wyspach (szczególnie na Lanzarote i Fuerteventurze) występują silne prądy przybrzeżne oraz nagłe fale, które każdego roku są przyczyną wypadków wśród turystów kąpiących się w oceanie. Istnieje także zagrożenie pożarami lasów na bardziej zielonych wyspach, takich jak La Palma czy Teneryfa – latem 2023 roku pożary objęły tam ponad 15 000 hektarów terenów leśnych.

W kontekście przyrody niebezpieczeństwo stanowić mogą ukąszenia i poparzenia niektórych gatunków zwierząt, jednak na Wyspach Kanaryjskich nie występują jadowite węże ani duże drapieżniki. Należy jednak zwrócić uwagę na obecność meduz (zwłaszcza w cieplejszych miesiącach), jeżowców i os stwarzających zagrożenie dla dzieci i alergików. Zagrożenia epidemiologiczne, w tym ryzyko zakażenia dengą lub chorobami przenoszonymi przez komary, są na wyspach bardzo niskie, nie odnotowuje się też ognisk groźnych chorób tropikalnych.

Do potencjalnych zagrożeń zaliczyć można także lokalne osunięcia ziemi po intensywnych ulewach oraz nieprzystosowanie niektórych szlaków górskich dla niedoświadczonych turystów. W górach Teneryfy czy Gran Canarii notuje się rocznie kilkadziesiąt akcji ratowniczych spowodowanych zagubieniem lub wypadkami na szlakach, które bywają strome, kamieniste i narażone na nagłe zmiany pogody. Niewielkie, ale realne zagrożenie stanowią także silne podmuchy wiatru w rejonach klifowych, powodujące upadki oraz trudności w poruszaniu się po bardziej odsłoniętych trasach.

Na co uważać podczas wypoczynku nad oceanem i na plażach?

Podczas wypoczynku nad oceanem na Wyspach Kanaryjskich należy zwracać szczególną uwagę na silne prądy przybrzeżne (tzw. rip current), które są jedną z najczęstszych przyczyn wypadków w wodzie na lokalnych plażach. Nawet w pozornie spokojnych zatoczkach mogą pojawiać się niebezpieczne fale, a flagi ostrzegawcze są codziennie stawiane na podstawie aktualnych obserwacji – należy bezwzględnie przestrzegać ich wskazań.

Powierzchnia plaż i skał bywa bardzo rozgrzana za sprawą ciemnego, wulkanicznego piasku – poparzenia stóp to jedno z charakterystycznych, acz nieoczywistych ryzyk. Zaleca się korzystanie z obuwia ochronnego nawet podczas krótkich spacerów, szczególnie w południowych godzinach, gdy temperatura powierzchni piasku potrafi przekraczać 50°C.

Znaki informacyjne na plażach często ostrzegają przed meduzami, jeżowcami oraz ostrymi fragmentami skał – ignorowanie tych zaleceń naraża na bolesne ukłucia lub zranienia. Na niektórych odcinkach wybrzeża, szczególnie na Teneryfie i Lanzarote, występują strome fale odbijające się od skał; kąpiel i skoki do wody w takich miejscach są skrajnie niebezpieczne.

Na wybranych plażach, zwłaszcza tych niestrzeżonych (tzw. playas salvajes), brakuje służb ratowniczych, a połączenie telefoniczne może być ograniczone z powodu górzystego ukształtowania terenu. W takich lokalizacjach najlepiej unikać samotnych kąpieli i informować znajomych lub rodzinę o planowanym miejscu pobytu.

Oprócz oczywistego zagrożenia utonięciem należy zwrócić uwagę również na mniej znane czynniki, takie jak nagłe zmiany pogody (wietrzne burze piaskowe, tzw. calima), które mogą utrudniać orientację i uniemożliwić szybkie opuszczenie plaży. Słońce operuje tam intensywniej niż w Polsce, a odblask od wody zwiększa ryzyko poparzeń słonecznych nawet w pochmurne dni – dlatego konieczne jest stosowanie wysokich filtrów UV i okularów z polaryzacją.

Czy na Wyspach Kanaryjskich występuje przestępczość i jak jej unikać?

Na Wyspach Kanaryjskich przestępczość jest na stosunkowo niskim poziomie w porównaniu do innych regionów Hiszpanii. Najczęściej zgłaszane są przypadki drobnych kradzieży, zwłaszcza kieszonkowych, włamań do wynajmowanych aut oraz oszustw skierowanych w turystów. Zgodnie z danymi hiszpańskiego Narodowego Instytutu Statystyki (INE) oraz lokalnej policji, wskaźnik przestępstw przeciwko mieniu utrzymuje się tu nawet o kilkanaście punktów procentowych niżej niż w kontynentalnych kurortach. Najwięcej incydentów notuje się w zatłoczonych strefach turystycznych takich jak Las Americas na Teneryfie czy Playa del Inglés na Gran Canarii, gdzie skupiają się turyści i występuje większe ryzyko spotkania złodziei.

Aby zminimalizować ryzyko przestępstwa, należy stosować konkretne środki ostrożności i zachować czujność w zatłoczonych miejscach. Warto mieć wartościowe rzeczy przy sobie, dobrze ukryte i trzymane blisko ciała, zawsze zamykać samochody – nawet podczas krótkiego postoju – a także nie zostawiać elektroniki ani dokumentów w widocznym miejscu w aucie czy pokoju hotelowym. Bezpieczniej jest unikać podejrzanych pokazów ulicznych, nie korzystać z „okazyjnych” zakupów czy ofert wymiany pieniędzy poza oficjalnymi punktami.

Przy podróżowaniu po wyspach szczególnie należy uważać na poniższe sytuacje ryzykowne:

• kradzieże kieszonkowe w tłumie (przystanki, targi, atrakcje turystyczne, środki transportu publicznego);
• włamania do wypożyczonych samochodów zaparkowanych przy plażach i w odludnych zatoczkach;
• oszustwa związane ze „specjalnymi” pokazami, nieautoryzowanymi wycieczkami lub loteriami na ulicy;
• fałszywi policjanci lub osoby podszywające się pod personel hotelowy próbujące uzyskać dostęp do pokoju lub dokumentów.

W przypadku incydentu należy niezwłocznie zgłosić sprawę lokalnej policji (Policía Nacional lub Guardia Civil), zachowując dowody i dokładnie opisując okoliczności. Stosowanie się do tych wskazówek znacząco zmniejsza prawdopodobieństwo zetknięcia się z przestępczością podczas pobytu na Wyspach Kanaryjskich.

W jaki sposób zadbać o zdrowie i bezpieczeństwo podczas wyjazdu na Wyspy Kanaryjskie?

Aby zadbać o zdrowie podczas pobytu na Wyspach Kanaryjskich, stosuj filtry przeciwsłoneczne z wysokim SPF, najlepiej 50+, nawet w pochmurne dni – intensywność promieniowania UV na wyspach przez cały rok przekracza poziom 7-10 według skali UV Index. Unikaj długiego przebywania na słońcu w godzinach 11:00-16:00, ponieważ właśnie wtedy najczęściej dochodzi do poparzeń i udarów cieplnych wśród turystów. Pamiętaj także o nakryciu głowy i piciu minimum 2 litrów wody dziennie, szczególnie podczas aktywności fizycznej lub wycieczek w górach Teide czy Anaga.

Zabezpiecz się przed drobnymi urazami i infekcjami, pakując sprawdzoną apteczkę z podstawowymi lekami (na ból, alergię, żołądek) oraz środkiem dezynfekującym. Przed wyjazdem sprawdź stan szczepienia przeciwko tężcowi oraz WZW A – urazy i przypadkowe skaleczenia na kamienistych plażach czy podczas trekkingu zdarzają się dość często, a niektóre regiony zanotowały ogniska wirusowych zachorowań przenoszonych drogą pokarmową. Unikaj spożywania surowych owoców morza poza lokalami z autoryzowanymi certyfikatami sanepidu.

Przestrzegaj lokalnych zasad bezpieczeństwa, zwłaszcza na szlakach pieszych oraz podczas kąpieli w oceanie – silne prądy i wysokie fale są przyczyną wielu wypadków każdego roku. Bądź na bieżąco z warunkami pogodowymi korzystając z aplikacji pogodowych (np. AEMET lub Windy), a podczas alarmów dotyczących calimy (burz piaskowych) lub skrajnie wysokich temperatur ogranicz wyjścia na zewnątrz. Przed wyjazdem zapisz w telefonie numery alarmowe obowiązujące na wyspach – pogotowie: 112, policja: 091.

Poniżej znajduje się lista podstawowych zaleceń zwiększających bezpieczeństwo i komfort zdrowotny podczas pobytu:

• Używaj kremu z SPF 50+ i powtarzaj aplikację co 2-3 godziny.
• Pij dużo butelkowanej wody – woda z kranu na niektórych wyspach może być zdatna, ale ma bardzo wysoki poziom chloru.
• Unikaj kąpieli w miejscach oznaczonych czerwoną flagą lub poza wyznaczonymi strefami ratowników.
• Nigdy nie zostawiaj jedzenia nieosłoniętego – owady tropikalne i jaszczurki mogą przenosić bakterie.
• Stosuj lekką, przewiewną odzież i okulary przeciwsłoneczne z filtrem UV 400.
• Przy planowaniu trekkingu lub wycieczek w góry informuj recepcję hotelową lub znajomych o planowanej trasie.

Powyższe działania skutecznie ograniczają najczęstsze przyczyny problemów zdrowotnych i znacznie podnoszą poziom bezpieczeństwa osobistego podczas wyjazdu na Wyspy Kanaryjskie. Dzięki stosowaniu się do tych zasad i odpowiedniemu przygotowaniu, możesz spokojnie cieszyć się wypoczynkiem, odkrywając uroki archipelagu bez niemiłych niespodzianek.

Jak postępować w sytuacji awaryjnej lub wypadku na Wyspach Kanaryjskich?

W sytuacji awaryjnej lub wypadku na Wyspach Kanaryjskich należy natychmiast zadzwonić pod europejski numer alarmowy 112, który jest obsługiwany przez operatorów mówiących po hiszpańsku, angielsku i niemiecku. W przypadku drobnych wypadków lub nagłych zachorowań dobrze jest udać się do najbliższego ośrodka zdrowia (Centro de Salud) lub całodobowej izby przyjęć (Urgencias), których rozmieszczenie można sprawdzić przez lokalne aplikacje lub na miejskich tablicach informacyjnych.

W przypadku zgubienia dokumentów, kradzieży lub sytuacji wymagającej interwencji policji, należy udać się do najbliższego komisariatu Policía Nacional lub Guardia Civil. Na niektórych lotniskach i w największych kurortach działają posterunki pomocowe obsługujące turystów w językach obcych, co znacznie przyspiesza zgłoszenie problemu oraz wystawienie niezbędnych zaświadczeń. Warto pamiętać, że na każdej wyspie funkcjonuje publiczna i prywatna służba zdrowia, jednak za wizytę w prywatnej klinice należy zapłacić na miejscu lub przedstawić kartę ubezpieczenia turystycznego.

Jeśli sytuacja awaryjna wymaga udzielenia pierwszej pomocy, na głównych plażach i przy popularnych szlakach turystycznych dostępne są punkty ratownicze oznaczone jako “socorrista”, wyposażone w defibrylatory i apteczki. W przypadku potrzeby transportu szpitalnego należy poinformować operatora 112 o lokalizacji oraz stanie poszkodowanego – GPS w telefonie znacznie ułatwia ratownikom dotarcie na miejsce.

Aby zminimalizować chaos w krytycznych momentach, warto znać poniższe procedury postępowania przy najczęstszych sytuacjach awaryjnych na Wyspach Kanaryjskich:

• Wypadek drogowy – zabezpiecz miejsce zdarzenia, ustaw trójkąt ostrzegawczy, zadzwoń po służby ratunkowe, nie przestawiaj pojazdów przed przyjazdem policji.
• Oparzenia słoneczne lub ukąszenia przez zwierzęta morskie – niezwłocznie zgłoś się do punktu medycznego na plaży lub najbliższego ośrodka zdrowia.
• Utrata przytomności lub zatrzymanie krążenia – rozpocznij resuscytację krążeniowo-oddechową, w razie możliwości skorzystaj z defibrylatora AED dostępnego przy plażach lub w miejscach publicznych.
• Zagubienie się w górach lub na szlaku – nie próbuj schodzić samodzielnie, wezwij pomoc przez 112, podając możliwie dokładną lokalizację, korzystaj z aplikacji lokalizacyjnych.

Znajomość powyższych kroków pozwala zareagować szybko i adekwatnie do sytuacji, a sprawny kontakt z odpowiednimi służbami znacznie podnosi skuteczność akcji ratunkowej. Zaleca się również noszenie przy sobie kopii dokumentów i karty ubezpieczenia, aby w razie potrzeby przedstawić je służbom lub medykom.

Czy na poszczególnych wyspach Kanarów panują różnice w kwestii bezpieczeństwa?

Między wyspami archipelagu Kanarów występują istotne różnice w kwestii bezpieczeństwa, zarówno pod względem natężenia drobnej przestępczości, jak i zagrożeń związanych ze środowiskiem naturalnym. Największe wyspy, jak Teneryfa czy Gran Canaria, ze względu na większą populację i liczbę turystów, odnotowują więcej przypadków kradzieży kieszonkowych niż mniej zaludnione, spokojniejsze La Palma czy El Hierro.

Wskaźniki bezpieczeństwa dotyczące przestępczości i zagrożeń na kilku najważniejszych wyspach Kanarów przedstawia poniższa tabela. Dane zostały opracowane na podstawie aktualnych raportów policyjnych oraz ostrzeżeń kierowanych do turystów przez lokalne służby:

Na dużych, popularnych wyspach ryzyko incydentów jest wyższe, zwłaszcza w strefach typowo turystycznych. Mniejsze wyspy zapewniają większy spokój, ale trzeba uwzględnić charakterystyczne zagrożenia przyrodnicze. Dobrze jest odpowiednio dostosować środki ostrożności do wybranego miejsca – na Fuerteventurze zachować rozwagę przy silnym wietrze i prądach morskich, a na Teneryfie i Gran Canarii szczególnie dbać o swoje rzeczy w miejscach publicznych.

Jak przygotować się do wyjazdu, by podróż na Wyspy Kanaryjskie była bezpieczna?

Bezpieczny wyjazd na Wyspy Kanaryjskie zaczyna się już na etapie planowania – przed wyjazdem zaleca się zakup ubezpieczenia turystycznego obejmującego koszty leczenia oraz NNW, ponieważ karta EKUZ na Wyspach Kanaryjskich działa ograniczenie i nie pokrywa np. ratownictwa czy transportu medycznego do Polski. Sprawdź ważność dokumentów tożsamości – na terenie Hiszpanii (w tym na Kanarach) wystarczy dowód osobisty, ale dla podróżujących z dziećmi wymagany jest osobny dokument dla każdego.

Zapoznaj się z aktualnymi, lokalnymi zaleceniami bezpieczeństwa i sytuacją sanitarną – informacje znajdziesz na stronach polskiego MSZ oraz lokalnych służb. Ustal numer alarmowy obowiązujący na wyspach (112) i zainstaluj w telefonie aplikacje takie jak „112 Canarias” lub „ALERTCOPS”, które umożliwiają szybki kontakt ze służbami w razie nagłej potrzeby.

Zadbaj o odpowiednie przygotowanie zdrowotne: przed lotem warto zabrać mini apteczkę z lekami przeciwbólowymi, na biegunkę, leki antyalergiczne oraz środki odstraszające owady – na niektórych wyspach mogą występować komary i meszki. Weź pod uwagę różnice klimatyczne i wysokie nasłonecznienie – spakuj krem z filtrem min. SPF 30, okulary przeciwsłoneczne z filtrem UV oraz nakrycie głowy.

Zawsze miej przy sobie kopię ważnych dokumentów (w formie papierowej lub elektronicznej), a gotówkę, karty i wartościowe rzeczy trzymaj w rozdzielnych miejscach. Przed wyjazdem możesz także sprawdzić wymagania i godziny funkcjonowania lokalnych placówek medycznych, w tym aptek, aby w razie potrzeby szybko uzyskać pomoc.