Czy w Nowej Zelandii jest bezpiecznie? Porady i realne zagrożenia

Nowa Zelandia uchodzi za jeden z najbezpieczniejszych krajów świata, ale nawet tu można natknąć się na niebezpieczeństwa, o których warto wiedzieć przed podróżą. Większość turystów doświadcza drobnych incydentów, jednak zdarzają się sytuacje związane z naturą, pogodą czy niewłaściwym zachowaniem na odludziu. Sprawdź, jak uniknąć problemów i na co naprawdę zwracać uwagę podczas pobytu.

Czy Nowa Zelandia jest bezpieczna dla turystów i mieszkańców?

Nowa Zelandia uchodzi za jeden z najbezpieczniejszych krajów zarówno dla turystów, jak i mieszkańców. Według Global Peace Index 2023 zajmuje 4. miejsce na świecie pod względem bezpieczeństwa, a poziom przestępczości jest tu wyraźnie niższy niż w większości krajów Europy czy Ameryki Północnej.

Infrastruktura turystyczna jest dobrze rozwinięta, a lokalne służby ratownicze reagują bardzo sprawnie w przypadku zagrożeń. Większość miejsc publicznych, w tym popularne atrakcje turystyczne, objęta jest monitoringiem oraz nadzorem policyjnym. Mieszkańcy cenią sobie poczucie bezpieczeństwa – statystyki policyjne wskazują, że większość przestępstw to drobne kradzieże lub włamania do samochodów.

Nie oznacza to jednak, że Nowa Zelandia jest całkowicie wolna od zagrożeń – dotyczą one głównie zagrożeń naturalnych, takich jak trzęsienia ziemi czy erupcje wulkanów, oraz specyficznych incydentów w dużych miastach. W krajowych raportach policyjnych podkreśla się, że agresywne przestępstwa są rzadkością i dotyczą jedynie wąskiego marginesu społeczeństwa. Poziom bezpieczeństwa utrzymuje się na wysokim poziomie zarówno dla podróżujących, jak i stałych mieszkańców, co potwierdzają najnowsze dane rządowe oraz międzynarodowe rankingi bezpieczeństwa.

Jakie realne zagrożenia mogą występować w Nowej Zelandii?

Nowa Zelandia uchodzi za kraj bezpieczny, jednak istnieje kilka realnych zagrożeń, z którymi muszą liczyć się turyści oraz mieszkańcy. Najczęstsze zagrożenia to klęski żywiołowe, w szczególności trzęsienia ziemi – w kraju występuje średnio ponad 14 000 wstrząsów rocznie, z czego kilka jest odczuwalnych (źródło: GNS Science). Znaczącym problemem są także nagłe powodzie błyskawiczne i osunięcia ziemi, szczególnie po intensywnych opadach, które dotykają regionów górzystych i obszarów w pobliżu rzek.

Zagrożenia mogą pojawić się także podczas górskich wędrówek oraz aktywności outdoorowych: szlaki w Nowej Zelandii bywają nieoznaczone przez długie odcinki, a warunki pogodowe zmieniają się gwałtownie nawet latem, prowadząc do wychłodzenia czy zagubienia. W miastach zagrożeniem są sporadyczne kradzieże z włamaniem do samochodów, zwłaszcza campervanów – w sezonach turystycznych policyjne statystyki notują nawet kilkaset takich incydentów miesięcznie w popularnych lokalizacjach.

Chociaż zagrożenie biologiczne nie jest duże, mogą się pojawić naturalne niebezpieczeństwa nad morzem i w lesie. Przykładem są silne prądy przybrzeżne (rip currents), zwłaszcza na zachodnich plażach Wyspy Północnej – tylko w sezonie 2022/2023 odnotowano ponad 700 akcji ratunkowych związanych z utonięciami lub zagrożeniem życia (Surf Life Saving NZ). W lasach i na pastwiskach pojawiają się miejscowo jadowite pajęczaki, takie jak katipo spider, jednak ukąszenia zdarzają się rzadko.

Do głównych zagrożeń należą również erupcje wulkaniczne, zwłaszcza w regionach jak Rotorua czy Taupo, gdzie aktywność geotermalna jest stałym elementem krajobrazu. W 2019 roku wybuch wulkanu na White Island spowodował śmierć i ciężkie obrażenia kilkudziesięciu osób, co udowadnia nieprzewidywalność tego typu zjawisk.

Poniżej tabela przedstawiająca główne realne zagrożenia występujące w Nowej Zelandii, wraz z ich częstotliwością i potencjalnymi skutkami:

Tabela wyraźnie pokazuje, że najpoważniejsze zagrożenia wiążą się z siłami natury, szczególnie trzęsieniami ziemi i gwałtowną pogodą. Ryzyko takich zdarzeń zostało potwierdzone przez lokalne statystyki oraz komunikaty służb ratunkowych.

Na co uważać podczas podróży po Nowej Zelandii?

Podczas podróży po Nowej Zelandii należy uważać na gwałtownie zmieniające się warunki pogodowe, szczególnie w regionach górskich i na wybrzeżach. Nawet latem temperatura potrafi nagle spaść, a szlaki mogą stać się niebezpiecznie śliskie lub zamknięte z powodu intensywnych opadów.

Kolejną kwestią jest stan szlaków i dróg – nie wszystkie są utwardzone, wiele prowadzi przez odludne tereny, gdzie brak zasięgu telefonicznego utrudnia wezwanie pomocy. Ważne jest, by na bieżąco sprawdzać komunikaty Departamentu Ochrony Środowiska (DOC) oraz lokalne alerty drogowe.

Nowa Zelandia leży na styku płyt tektonicznych, przez co istnieje ryzyko trzęsień ziemi i aktywności wulkanicznej. Informacje o aktualnych ostrzeżeniach publikowane są przez GeoNet i warto je monitorować podczas planowania wycieczek. Dodatkowo, niektóre szlaki turystyczne mogą być zamknięte z powodu zagrożenia erupcją lub osuwiskami.

Na szczególną ostrożność zasługują podróże samochodem – nowozelandzkie drogi są często wąskie, kręte i prowadzą przez mosty z pierwszeństwem dla tylko jednego pojazdu (one-lane bridges). W niektórych regionach można spotkać wolno poruszające się stada owiec lub bydła, co powoduje nieoczekiwane utrudnienia w ruchu.

Wśród mniej oczywistych zagrożeń należy wymienić także silne promieniowanie UV oraz inwazyjne owady, na przykład sandflies, które są wyjątkowo dokuczliwe na południu wyspy latem. Rekomendowane jest używanie kremów z wysokim filtrem i repelentów nawet podczas pochmurnych dni.

Jak dbać o własne bezpieczeństwo w Nowej Zelandii?

Podstawą dbania o własne bezpieczeństwo w Nowej Zelandii jest zachowanie czujności w miejscach publicznych, zwłaszcza w większych miastach, gdzie zdarzają się kradzieże kieszonkowe, głównie w rejonach turystycznych. Zaleca się noszenie dokumentów i wartościowych przedmiotów w wewnętrznych kieszeniach lub zabezpieczonych torbach, a także korzystanie z hotelowych sejfów. Korzystając z transportu publicznego w godzinach wieczornych lub nocnych, lepiej wybierać wagony i przystanki, gdzie są inni ludzie i monitoring.

W trakcie pieszych wędrówek oraz uprawiania sportów outdoorowych należy zawsze informować kogoś o planowanej trasie i przewidywanym czasie powrotu – każdego roku ratownicy notują przypadki zaginięć turystów niezgłaszających wyjść w góry. Z uwagi na szybkie zmiany pogodowe, mapy szlaków oraz informacje pogodowe warto sprawdzać w oficjalnych aplikacjach Department of Conservation czy na stronie MetService. Telefon powinien być zawsze naładowany i wyposażony w lokalną kartę SIM lub urządzenie komunikacji satelitarnej, szczególnie w odludnych rejonach.

Na wybrzeżu należy sprawdzać aktualne komunikaty Surf Life Saving NZ dotyczące warunków na plaży – średnio 20 osób rocznie tonie na plażach Nowej Zelandii w miejscach niezabezpieczonych przez ratowników. Zaleca się kąpanie wyłącznie na plażach objętych nadzorem, między wyznaczonymi flagami, oraz unikanie wejścia do wody po spożyciu alkoholu lub przy silnych prądach. Turyści często nie doceniają silnych prądów wstecznych (riptide), które stanowią główną przyczynę porwań w morzu.

Przemieszczając się samochodem, poza jazdą lewostronną i stosowaniem się do limitów prędkości, należy bezwzględnie używać pasów bezpieczeństwa – w 2020 roku policja wystawiła ponad 50 tysięcy mandatów za ich brak. W Nowej Zelandii nie ma tradycyjnych autostrad, drogami często przebiegają zwierzęta gospodarskie, a niektóre mosty są jednokierunkowe – wymagają zatrzymywania się i sygnalizowania pierwszeństwa. Przed podróżą dobrze zapoznać się z lokalnymi zasadami ruchu na stronie New Zealand Transport Agency.

W Nowej Zelandii obowiązują specjalne rekomendacje dotyczące gotowości na trzęsienia ziemi oraz erupcje wulkanów, przekazywane przez GeoNet i Civil Defence. Obejmuje to m.in. przygotowanie osobistego zestawu ewakuacyjnego zawierającego wodę, żywność oraz apteczkę na co najmniej 3 dni. Regularne uczestnictwo w szkoleniach ewakuacyjnych organizowanych przez władze lokalne zwiększa szanse na szybkie i bezpieczne opuszczenie zagrożonego obszaru.

Czy grożą tu niebezpieczne zwierzęta lub ekstremalne zjawiska pogodowe?

W Nowej Zelandii nie występują groźne dla człowieka węże ani duże, agresywne drapieżniki lądowe – brak tu jadowitych pająków, których ukąszenie mogłoby być śmiertelne (wyjątkiem jest bardzo rzadko spotykany katipo oraz redback, ale kontakt z nimi niemal nie zdarza się w praktyce; odnotowano zaledwie kilka przypadków zagrożenia życia przez ostatnie dekady). Jedyne ssaki drapieżne w kraju to introdukowane kuny i oposy, które są problemem dla lokalnej fauny, lecz nie dla ludzi.

Pod względem zjawisk pogodowych, największe ryzyko stanowią gwałtowne sztormy, silne opady deszczu i powodzie – zwłaszcza na zachodnim wybrzeżu Wyspy Południowej oraz regionie Northland. Wybrzeża bywają nawiedzane przez cyklony tropikalne (średnio raz na kilka lat), a południowe góry i Fiordland mogą doświadczać nagłych zmian pogody, z intensywnymi opadami śniegu i wichurami. W kraju nie odnotowuje się tornad ani burz piaskowych o dużej sile.

Poniżej przedstawiono zestawienie najważniejszych zagrożeń związanych z dziką przyrodą oraz ekstremalną pogodą w Nowej Zelandii:

Tabela pokazuje, że zdecydowanie większą uwagę należy poświęcać zmianom pogody, a nie faunie. Największe zagrożenia w Nowej Zelandii wynikają z sił natury, szczególnie na narażonych terenach górskich i wybrzeżach, dlatego zawsze należy monitorować komunikaty meteorologiczne.

Jak wygląda sytuacja z przestępczością w Nowej Zelandii?

Nowa Zelandia zalicza się do krajów o jednym z najniższych wskaźników przestępczości na świecie, jednak zagrożenia przestępcze występują, zwłaszcza w niektórych miastach i określonych rejonach. Najczęściej zgłaszane przestępstwa to włamania, kradzieże z samochodów, wandalizm oraz sporadyczne napady rabunkowe w miejskich dzielnicach o gorszej reputacji, głównie w Auckland, Wellington i Christchurch.

Według danych Policy New Zealand wskaźnik przestępstw przeciw mieniu – jak włamania do pojazdów i kradzieże – w centrach dużych miast bywa nawet kilkukrotnie wyższy niż na terenach wiejskich. Przestępstwa z użyciem przemocy należą do rzadkości, a liczba poważnych incydentów – jak napaści z bronią czy akty terroru – utrzymuje się na bardzo niskim poziomie w skali OECD.

Poniżej zamieszczono zestawienie kluczowych rodzajów przestępczości według regionów Nowej Zelandii (na 1000 mieszkańców, dane z 2023 roku):

Z danych wynika, że największe nasilenie drobnej przestępczości dotyczy aglomeracji miejskich, podczas gdy na prowincji zagrożenie nią jest znacznie mniejsze. Wśród turystów najczęstszym problemem bywają włamania do zaparkowanych aut oraz drobne kradzieże rzeczy pozostawionych bez opieki.

Jakie porady warto znać, by czuć się bezpiecznie podczas pobytu?

Aby zapewnić sobie bezpieczeństwo podczas pobytu w Nowej Zelandii, warto stosować się do sprawdzonych porad dotyczących zarówno kontaktu z naturą, jak i codziennego funkcjonowania. Regularne sprawdzanie lokalnych komunikatów pogodowych — alerty o zagrożeniach, takich jak ulewy czy trzęsienia ziemi — przekazuje serwis GeoNet oraz MetService, z którego korzystają zarówno miejscowi, jak i turyści oraz socjalizatorzy. Nie należy ignorować sygnałów ostrzegawczych na trasach turystycznych – czerwone flagi oznaczają realne niebezpieczeństwo; w ciągu minionych 10 lat władze zamknęły trasy nawet na kilka dni z powodu zagrożenia lawinowego.

Podróżując po Nowej Zelandii, miej zawsze naładowany telefon i zapisany numer alarmowy — 111, pod który zgłasza się wszelkie zagrożenia (policja, straż, medyczna pomoc). W parkach narodowych i bardziej odizolowanych rejonach korzystaj z bezpłatnych formularzy zameldowania „Intentions Form”, dostępnych w DOC Visitor Centres — dzięki temu służby ratunkowe mają pełniejsze dane w razie akcji poszukiwawczej. Dobrą praktyką jest również zapoznanie się z aplikacją NZ COVID Tracer i „Emergency Mobile Alerts”, które informują na bieżąco o zagrożeniach i konieczności ewakuacji.

Unikaj pozostawiania wartościowych przedmiotów na widoku w samochodzie, ponieważ w popularnych miejscach turystycznych staje się to coraz częstszym powodem incydentów typu „smash & grab” — według danych nowozelandzkiej policji, tego typu zdarzenia nasiliły się na parkingach przy wejściach do szlaków. Korzystaj z ubezpieczenia turystycznego obejmującego ratownictwo w górach i sporty wodne, ponieważ akcje ratunkowe bywają płatne, jeśli nie dotyczą bezpośredniego zagrożenia życia. Dobrym pomysłem jest również zapisywanie numerów kontaktowych do lokalnych służb konsularnych i posiadanie ich kopii w wersji offline.